సమాజం ఒక శరీరంలాంటిది. కుటుంబం, విద్య, వివాహం, రాజకీయ, ప్రభుత్వం, పోలీసు, న్యాయ, ఆర్థిక, పర్యావరణం వంటి వ్యవస్థలు దాని ముఖ్య అవయవాలు. ఈ వ్యవస్థలు సమర్థంగా పనిచేస్తే సమాజం ఆరోగ్యంగా ఉంటుంది. కానీ నేడు ఈ వ్యవస్థలు ఒక్కొక్కటిగా క్షీణిస్తూ, పతన దశకు చేరుతున్నాయి. ఫలితంగా అనర్థాలు, సంక్షోభాలు, అసమానతలు, అశాంతి పెరుగుతున్నాయి.
కుటుంబ వ్యవస్థ పతనం
కుటుంబమే తొలి పాఠశాల. విలువలు, సంస్కారం, బాధ్యత, అనురాగం అన్నీ కుటుంబంలోనే నేర్చుకుంటాం. కానీ స్వార్థం, వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ పేరుతో బాధ్యతలను విస్మరించడం, తల్లిదండ్రుల పట్ల నిర్లక్ష్యం, పిల్లల పెంపకంలో లోపాలు పెరుగుతున్నాయి. దీని ప్రభావంతో యువత దారి తప్పడం, వృద్ధులు ఒంటరితనానికి గురవడం వంటి సమస్యలు ఉత్పన్నమవుతున్నాయి.
విద్యా వ్యవస్థ లోపాలు
విద్య జ్ఞానంతో పాటు నైతికతను, మానవీయ విలువలను పెంపొందించాలి. కానీ నేడు విద్య వాణిజ్యంగా మారింది. మార్కులు, ర్యాంకులకే పరిమితమై వ్యక్తిత్వ వికాసం, విలువల బోధన వెనుకబడుతోంది. ఫలితంగా డిగ్రీలు ఉన్నా దిశలేని యువత తయారవుతోంది.
వివాహ వ్యవస్థ సంక్షోభం
వివాహం ఒక బాధ్యతాయుతమైన సామాజిక ఒప్పందం. కానీ అహంకారం, అసహనం, త్యాగ భావం లేకపోవడం వల్ల విడాకులు పెరుగుతున్నాయి. కుటుంబాలు విచ్ఛిన్నమై పిల్లల మానసిక, సామాజిక భవిష్యత్తు ప్రమాదంలో పడుతోంది.
రాజకీయ వ్యవస్థ పతనం
రాజకీయ వ్యవస్థ ప్రజాసేవకు, సమాజ మార్గదర్శకత్వానికి ఉండాలి. కానీ నేడు రాజకీయాలు అధికార కేంద్రంగా, స్వార్థపూరితంగా మారాయి. విలువలున్న నాయకత్వం తగ్గిపోగా, డబ్బు, బలం, కులం, మతం ఆధారంగా రాజకీయాలు నడుస్తున్నాయి. ప్రజా సమస్యలకంటే ఎన్నికల లాభనష్టాలే ప్రధానంగా మారాయి. దీని వల్ల ప్రజాస్వామ్యంపై నమ్మకం తగ్గి, సమాజంలో విభజన, ద్వేషం పెరుగుతోంది.
ప్రభుత్వ, పాలనా వ్యవస్థల లోపాలు
ప్రజాస్వామ్యంలో ప్రభుత్వం ప్రజల సంక్షేమానికి పనిచేయాలి. కానీ అవినీతి, అధికార దుర్వినియోగం, రాజకీయ జోక్యం వల్ల పాలనా వ్యవస్థలపై ప్రజలకు విశ్వాసం తగ్గుతోంది. అభివృద్ధి కంటే అధికారం ప్రధానంగా మారింది.
పోలీసు, న్యాయ వ్యవస్థల పతనం
చట్టం ముందు అందరూ సమానమే అన్న భావన క్రమంగా బలహీనపడుతోంది. న్యాయం ఆలస్యం కావడం, ధనబలానికి ప్రాధాన్యం పెరగడం, రాజకీయ ఒత్తిళ్లు వంటి కారణాలతో న్యాయ వ్యవస్థపై ప్రజల నమ్మకం దెబ్బతింటోంది. శిక్ష తప్పించుకోవచ్చన్న భావన నేరాలకు దారితీస్తోంది.
ఆర్థిక వ్యవస్థ అసమతుల్యత
ధనిక–పేద మధ్య అంతరం పెరుగుతోంది. నిరుద్యోగం, ద్రవ్యోల్బణం సామాన్య ప్రజల జీవితాలను కష్టతరం చేస్తున్నాయి. నైతిక విలువలు లేని ఆర్థిక విధానాలు సమాజంలో అసంతృప్తిని పెంచుతున్నాయి.
పర్యావరణ వ్యవస్థ నిర్లక్ష్యం
ప్రకృతితో సమతుల్యం లేకపోవడం వల్ల ప్రకృతి విపత్తులు పెరుగుతున్నాయి. అడవుల నాశనం, కాలుష్యం, నీటి కొరత మన అస్తిత్వానికే ముప్పుగా మారుతోంది.
అవినీతి, విలువల క్షీణతే మూలకారణం
ఈ అన్ని వ్యవస్థల పతనానికి ప్రధాన కారణం అవినీతి, నైతిక విలువల క్షీణత. “నాకు లాభం అయితే చాలు” అన్న స్వార్థ దృక్పథం సమాజాన్ని క్రమంగా కుళ్ళదీస్తోంది.
పరిష్కార మార్గం – వ్యవస్థల పటిష్ఠత
ఈ సంక్షోభాల నుంచి బయటపడాలంటే ప్రతి వ్యవస్థను పటిష్ఠం చేయాల్సిందే.
కుటుంబంలో విలువల బోధన
విద్యలో నైతికత, వ్యక్తిత్వ వికాసానికి ప్రాధాన్యం
రాజకీయాల్లో విలువలున్న నాయకత్వం
పాలనలో పారదర్శకత, జవాబుదారీతనం
న్యాయ వ్యవస్థలో వేగం, నిష్పక్షపాతత
ఆర్థిక వ్యవస్థలో సమాన అవకాశాలు
పర్యావరణ పరిరక్షణపై సామూహిక బాధ్యత
వ్యవస్థలు బలంగా ఉంటేనే సమాజం నిలబడుతుంది. వ్యవస్థల పతనం అంటే భవిష్యత్తు పతనం. కాబట్టి ప్రభుత్వం, రాజకీయ నాయకులు, సంస్థలు మాత్రమే కాదు—ప్రతి పౌరుడు తన బాధ్యతను గుర్తించి వ్యవస్థలను బలోపేతం చేయడానికి నడుం బిగించాలి. అప్పుడే అనర్థాలు తగ్గి, స్థిరమైన, సుస్థిర సమాజం నిర్మాణం సాధ్యమవుతుంది.
About the Author
