(కృష్ణ)
రాష్ట్ర ప్రభుత్వం తరపున అధికారికంగా నియమించిన కమిటీ ప్రతిపాదించిన 5 కీలకమైన సవరణలను జేపీసీ(జాయింట్ పార్లమెంటు కమిటీ) ఆమోదించి, తమ నివేదికలో పొందుపరిచింది.
1. ప్రతిపాదిత సవరణ
వాడుక ద్వారా వక్ఫ్ – “వాడుక ద్వారా వక్ఫ్” నిర్వచనాన్ని తెలియజేసే సెక్షన్ 3(r)(i)ని తొలగించాలని ప్రతిపాదించారు.
జేపీసీ ద్వారా స్వీకరించబడిన మార్పు/సవరణ
జేపీసీ సెక్షన్ 3(r)(i) చివర ఈ క్రింది నిబంధనను ప్రతిపాదించింది: “వాడుక ద్వారా వక్ఫ్ గా, 2025 వక్ఫ్ (సవరణ) చట్టం ప్రారంభానికి ముందు లేదా ఆ రోజున నమోదు చేయబడిన ప్రస్తుత వాడుక ద్వారా వక్ఫ్ ఆస్తులు, పూర్తిగా లేదా కొంత భాగం వివాదంలో ఉంటే లేదా ప్రభుత్వ ఆస్తి అయితే తప్ప, వక్ఫ్ ఆస్తులుగానే ఉంటాయి.”
(వక్ఫ్ (సవరణ) బిల్లు, 2024 పై సంయుక్త పార్లమెంటరీ కమిటీ నివేదిక పేజీ నం.56 & 409)
సవరణ ప్రభావం
వాడుక ద్వారా వక్ఫ్ ను వక్ఫ్ నిర్వచనం నుండి తొలగించడం భవిష్యత్తులో జరిగే వాటికి వర్తిస్తుందని సవరణ నిబంధన స్పష్టంగా పేర్కొంది. అంటే, “వాడుక ద్వారా వక్ఫ్” గా ఇప్పటికే నమోదు చేయబడిన ప్రస్తుత వక్ఫ్ ఆస్తుల కేసులు తిరిగి తెరవబడవు మరియు వాటికి వక్ఫ్ దస్తావేజు లేనప్పటికీ, వక్ఫ్ ఆస్తులుగానే ఉంటాయి.
మొత్తం వక్ఫ్ ఆస్తులలో దాదాపు 40 నుండి 50% వరకు వాడుక ద్వారా వక్ఫ్ వర్గంలోకి వస్తాయి. అనేక మసీదులు, స్మశానవాటికలు, అషూర్-ఖానాలు, దర్గాలు, ఈద్గాలు మొదలైనవి అనాదిగా మతపరమైన ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించబడుతున్నాయి. ఈ సంస్థలు మరియు వాటి ఆస్తులు వాడుక ద్వారా వక్ఫ్ పరిధిలోకి వస్తాయి. వాటిలో చాలా వాటికి వక్ఫ్ దస్తావేజులు లేవు. ఇప్పుడు ఇవన్నీ జేపీసీ ప్రతిపాదించిన సవరణ ద్వారా రక్షించబడ్డాయి.
2. ప్రతిపాదిత సవరణ
నిర్ణయం కోసం కలెక్టర్‌కు సూచన – సెక్షన్ 3C (2)ని చేర్చాలని ప్రతిపాదించారు – “అటువంటి ఆస్తి ప్రభుత్వ ఆస్తి కాదా అనే ప్రశ్న తలెత్తితే, దానిని అధికార పరిధి కలిగిన కలెక్టర్‌కు సూచించాలి. అతను తగిన విచారణ జరిపి, ఆ ఆస్తి ప్రభుత్వ ఆస్తి కాదా అని నిర్ణయించి, తన నివేదికను రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి సమర్పించాలి.”
జేపీసీ ద్వారా స్వీకరించబడిన మార్పు/సవరణ
జేపీసీ ఈ క్రింది మార్పును ప్రతిపాదించింది – కొత్తగా ప్రతిపాదించిన సెక్షన్ 3C(2)లో, “ప్రభుత్వ ఆస్తి” అనే పదాల తర్వాత, “దానిని అధికార పరిధి కలిగిన కలెక్టర్‌కు సూచించాలి, అతను తగిన విచారణ జరుపుతాడు” అనే పదాలకు బదులుగా, “రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నోటిఫికేషన్ ద్వారా కలెక్టర్ స్థాయికి మించిన అధికారిని నియమించవచ్చు, అతను చట్ట ప్రకారం విచారణ నిర్వహిస్తాడు” అనే పదాలను చేర్చాలి.
(వక్ఫ్ (సవరణ) బిల్లు, 2024 పై సంయుక్త పార్లమెంటరీ కమిటీ నివేదిక పేజీ నం.412)
సవరణ ప్రభావం
ఏదైనా ఆస్తి ప్రభుత్వ ఆస్తి కాదా అని నిర్ణయించే అధికారాన్ని అధికార పరిధి కలిగిన జిల్లా కలెక్టర్‌కు ఇవ్వడంపై తీవ్ర అభ్యంతరాలు వచ్చాయి.
ప్రస్తుతం అనేక వివాదాలు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి మరియు భవిష్యత్తులో కూడా ఒక నిర్దిష్ట ఆస్తి వక్ఫ్‌కు చెందినదా లేదా ప్రభుత్వానికి చెందినదా అనే వివాదాలు తలెత్తవచ్చు. కాబట్టి, జిల్లా కలెక్టర్‌కు ఈ నిర్ణయాధికారం ఉండకూడదు. న్యాయ ప్రపంచంలో ఇది స్థిరపడిన మరియు ఆమోదయోగ్యమైన సూత్రం – ఎవరూ తమ సొంత కేసులో న్యాయమూర్తి కాకూడదు. “నెమో జుడెక్స్ ఇన్ కాసువా సువా” అనేది సహజ న్యాయ సూత్రాలలో ఒకటి. ఈ సూత్రం ప్రకారం, వివాదాన్ని పరిష్కరించేటప్పుడు నిర్ణయాధికారులు నిష్పాక్షికంగా మరియు పక్షపాతం లేకుండా ఉండాలి.
ఇప్పుడు అది సరిచేయబడింది. వక్ఫ్ బోర్డు ప్రభుత్వ ఆస్తిపై తప్పుడు వాదనలు వేస్తే విచారణ జరిపేందుకు అధికారిని నియమించే నిర్ణయాన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి వదిలివేయాలని కమిటీ నివేదించింది.
3. ప్రతిపాదిత సవరణ
ట్రిబ్యునల్ నిర్మాణం – సెక్షన్ 83 (4)ని సవరించడం ద్వారా ట్రిబ్యునల్‌లో ఇద్దరు సభ్యులు మాత్రమే ఉంటారని, ముస్లిం చట్టం మరియు న్యాయశాస్త్రంపై పరిజ్ఞానం ఉన్న మూడవ సభ్యుడు ఉండడని ప్రతిపాదించారు.
జేపీసీ ద్వారా స్వీకరించబడిన మార్పు/సవరణ
జేపీసీ సెక్షన్ 83లోని ఉప-విభాగం (4)కి సవరణలను ప్రతిపాదించింది. “రెండు” అనే పదాన్ని “ముగ్గురు” సభ్యులుగా మార్చారు మరియు (సి) అనే అంశాన్ని చేర్చారు – “(సి) ముస్లిం చట్టం మరియు న్యాయశాస్త్రంపై పరిజ్ఞానం ఉన్న ఒక సభ్యుడు.”
(వక్ఫ్ (సవరణ) బిల్లు, 2024 పై సంయుక్త పార్లమెంటరీ కమిటీ నివేదిక పేజీ నం.424 & 425)
సవరణ ప్రభావం
ఇప్పుడు, ట్రిబ్యునల్ నిర్మాణం సరైనది – దీనిలో ముస్లిం చట్టాలపై పరిజ్ఞానం ఉన్న సభ్యుడు ఉన్నాడు మరియు ట్రిబ్యునల్ ఇప్పుడు ఇద్దరు సభ్యుల సంస్థకు బదులుగా ముగ్గురు సభ్యుల సంస్థగా మారుతుంది. ముస్లిం సభ్యుడిని ఉంచడంతో, న్యాయం అందించే వ్యవస్థపై మరియు వక్ఫ్ ట్రిబ్యునల్‌పై ముస్లిం సమాజంలో విశ్వాసాన్ని పెంచుతుంది.
వక్ఫ్ ట్రిబ్యునల్ సమాచారంతో కూడిన నిర్ణయాలు, సాంస్కృతిక సున్నితత్వం, సమాజ ప్రాతినిధ్యం, సమతుల్య న్యాయం మరియు సమర్థవంతమైన వివాద పరిష్కారాన్ని నిర్ధారించగలదు. వక్ఫ్ ట్రిబ్యునల్ నిర్మాణంలో ముస్లిం చట్ట నిపుణుడిని చేర్చడం, ఆర్టికల్ 26లో ఆదేశించినట్లుగా వక్ఫ్ ఆస్తుల నిర్వహణ మరియు పరిపాలనకు పునాది అయిన ఇస్లామిక్ విశ్వాసం మరియు సంస్కృతి చట్రంతో ట్రిబ్యునల్ నిర్ణయాల పొందికకు కీలకంగా మారుతుంది.
4. ప్రతిపాదిత సవరణ
పరిమితి చట్టం వర్తించకపోవడం – సెక్షన్ 107ని తొలగించడం. ఈ రక్షణ లేకుండా, వక్ఫ్ ఆస్తులు ప్రతికూల స్వాధీన దావాలకు (ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ ఆక్రమణలు) మరియు పరిమితి చట్టం ఆధారంగా ఇతర చట్టపరమైన సవాళ్లకు గురయ్యే అవకాశం ఉంది.
జేపీసీ ద్వారా స్వీకరించబడిన మార్పు/సవరణ
జేపీసీ సెక్షన్ 107ని పూర్తిగా తొలగించకుండా సవరించింది. కొత్తగా సవరించిన సెక్షన్ 107 ఇలా ఉంది – “2025 వక్ఫ్ (సవరణ) చట్టం ప్రారంభమైన తేదీ నుండి, 1963 పరిమితి చట్టం (1963లో 36), వక్ఫ్‌లో ఉన్న స్థిరాస్తికి సంబంధించిన ఏదైనా దావా లేదా ఆసక్తికి సంబంధించిన ఏదైనా చర్యకు వర్తిస్తుంది.”
(వక్ఫ్ (సవరణ) బిల్లు, 2024 పై సంయుక్త పార్లమెంటరీ కమిటీ నివేదిక పేజీ నం.427)
సవరణ ప్రభావం
పెండింగ్‌లో ఉన్న వ్యాజ్యాలు మరియు దావాలకు 1963 పరిమితి చట్టం యొక్క రెట్రోస్పెక్టివ్ వర్తింపు లేదు. ఈ మార్పుతో, ప్రతికూల స్వాధీన దావాల సంభావ్య వాదనలు చాలా వరకు తగ్గుతాయి. జేపీసీ చేసిన సవరణ వ్యాజ్యాలకు 1963 పరిమితి చట్టం యొక్క భవిష్యత్ వర్తింపుకు హామీ ఇస్తుంది.
5. ప్రతిపాదిత సవరణ
ఆరు నెలల్లో వక్ఫ్ నమోదు – ప్రతిపాదిత సెక్షన్ 36(10) – ఈ చట్టంలోని నిబంధనల ప్రకారం నమోదు చేయని ఏదైనా వక్ఫ్ తరపున ఏదైనా హక్కును అమలు చేయడానికి, 2024 వక్ఫ్ (సవరణ) చట్టం ప్రారంభమైన తేదీ నుండి ఆరు నెలల గడువు ముగిసిన తర్వాత, ఏ కోర్టులోనూ దావా, అప్పీల్ లేదా ఇతర చట్టపరమైన చర్యలు దాఖలు చేయబడవు, విచారించబడవు లేదా పరిష్కరించబడవు.
జేపీసీ ద్వారా స్వీకరించబడిన మార్పు/సవరణ
కమిటీ సెక్షన్ 36లోని ఉప-విభాగం (10)కి ఒక నిబంధనను ప్రతిపాదించింది – “దరఖాస్తుదారుడు ఆ గడువులోపు దరఖాస్తు చేయకపోవడానికి తగిన కారణం ఉందని కోర్టుకు ఆమోదయోగ్యంగా తెలియపరిస్తే, ఈ ఉప-విభాగం కింద పేర్కొన్న ఆరు నెలల గడువు తర్వాత కూడా అటువంటి దావా, అప్పీల్ లేదా ఇతర చట్టపరమైన చర్యలకు సంబంధించి కోర్టు దరఖాస్తును స్వీకరించవచ్చు.”
(వక్ఫ్ (సవరణ) బిల్లు, 2024 పై సంయుక్త పార్లమెంటరీ కమిటీ నివేదిక పేజీ నం.418 & 419)
సవరణ ప్రభావం
సవరణతో, వక్ఫ్ ఆస్తుల నమోదును పూర్తి చేయడానికి మరియు ఆరు నెలల కంటే ఎక్కువ ఆలస్యం జరిగితే ప్రాతినిధ్యం వహించడానికి సంబంధించిన వారికి/సంస్థలకు తగిన సమయం ఇవ్వబడుతుంది. ఇప్పుడు, ఆరు నెలల గడువు తర్వాత కూడా దావాలు దాఖలు చేయడానికి అనుమతించబడుతుంది.
వక్ఫ్ బోర్డు సవరణ బిల్లుకు జనతా దల్ యునైటెడ్ తెలుగు దేశం పార్టీ వంటి కీలక NDA మిత్రపక్షాలు తమ లోక్‌సభ ఎంపీలందరికీ సభలో హాజరు కావాలని WHIP జారీ చేశాయి. NDA మిత్రపక్షాలు బిల్లుపై మోడీ ప్రభుత్వానికి మద్దతు ఇస్తున్నట్లు ప్రకటించాయి బిల్లు సులభంగా ఆమోదించబడుతుంది.
