(అప్పల సూరి గంప)
‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ పదాలు’ అనే పదాలు మన రాజ్యాంగం నుండి తొలగించాలని మళ్ళీ ఆర్.ఆర్.ఎస్. మొదలెట్టింది.. దేశాన్ని పాలించే ప్రధానమంత్రి నుండి ఆర్ఎస్ఎస్ చీప్ వరకు ఎక్కడ మాట్లాడినా భారత రాజ్యాంగాన్ని ఎలా మార్చాలి అనేది ఈరోజు చర్చికి తీసుకొస్తున్న నేపథ్యంలో…..
‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ పదాలు రాజ్యాంగ ప్రవేశికలో ప్రారంభంలో ఎందుకు లేవు?
భారత రాజ్యాంగం ప్రవేశికలో ‘సోషలిస్ట్’ (సామ్యవాద), ‘సెక్యులర్’ (లౌకిక) అనే పదాలు మన రాజ్యాంగం ప్రవేశికలో ప్రారంభంలో లేవు. ఈ పదాలు 1976లో 42వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా చేర్చబడ్డాయి. రాజ్యాంగ రూపకల్పన సమయంలో ఈ పదాలను చేర్చలేదు. దీనికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి. సమయం మరియు సామాజిక-రాజకీయ వాతావరణం: రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించిన సమయంలో (1946-1949), భారతదేశం అప్పుడే స్వాతంత్ర్యం పొందింది.
ఆ సమయంలో దేశం ఎదుర్కొంటున్న తక్షణ సవాళ్లు విభజన, పేదరికం, నిరక్షరాస్యత మరియు సామాజిక అసమానతలు. రాజ్యాంగ నిర్మాతలు సమగ్రమైన, అందరినీ కలుపుకుపోయే రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించడానికి కృషి చేశారు.
రాజ్యాంగ నిర్మాతలు ‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలను స్పష్టంగా చేర్చకపోయినా, రాజ్యాంగంలోని ఇతర భాగాలు ఈ ఆదర్శాలను ప్రతిబింబించాయి. సోషలిస్ట్ ఆదర్శాలు: ఆదేశిక సూత్రాలలో (డైరెక్టివ్ ప్రిన్సిపుల్స్ ఆఫ్ స్టేట్ పాలసీ) సామాజిక మరియు ఆర్థిక న్యాయం, సమానత్వం వంటి సూత్రాలు పొందుపరచబడ్డాయి. ప్రజలందరికీ సమాన అవకాశాలు, సంపద వికేంద్రీకరణ, మరియు పేదల సంక్షేమం వంటివి ఈ సూత్రాలలో ఉన్నాయి.
సెక్యులర్ ఆదర్శాలు: ప్రాథమిక హక్కులలో మత స్వేచ్ఛకు సంబంధించిన నిబంధనలు (ఆర్టికల్ 25-28) ఉన్నాయి. ఇవి ఏ మతానికి ప్రత్యేక హోదా ఇవ్వకుండా, అందరికీ సమాన మత స్వేచ్ఛను కల్పించాయి. అంటే, రాజ్యం ఏ మతానికి పక్షపాతం చూపదు మరియు అన్ని మతాలను సమానంగా చూస్తుంది.
నిర్దిష్ట పదాల కంటే విస్తృత భావనకు ప్రాధాన్యత: రాజ్యాంగ నిర్మాతలు నిర్దిష్ట పదాలను చేర్చడం కంటే, రాజ్యాంగం యొక్క స్ఫూర్తి మరియు అంతర్లీన విలువలను ప్రాధాన్యతగా భావించారు. ఒకవేళ ఆ పదాలను చేర్చినా, వాటి నిర్వచనం మరియు అమలుపై భవిష్యత్తులో చర్చలు జరగవచ్చు అని భావించి ఉండవచ్చు. భవిష్యత్తు అవసరాలకు అనుగుణంగా మార్పులు: రాజ్యాంగం అనేది ఒక జీవన పత్రం (లివింగ్ డాక్యుమెంట్) అని రాజ్యాంగ నిర్మాతలు నమ్మారు.
అంటే, భవిష్యత్తులో సమాజ అవసరాలకు అనుగుణంగా మార్పులు చేసుకోవచ్చు. దీనికి అనుగుణంగానే, ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వం 42వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా ఈ పదాలను ప్రవేశికలో చేర్చింది. ఈ సవరణ అప్పటి రాజకీయ మరియు సామాజిక వాతావరణానికి అనుగుణంగా జరిగింది.
సంక్షిప్తంగా, రాజ్యాంగం ప్రారంభంలో ‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలు లేనప్పటికీ, వాటికి సంబంధించిన ఆదర్శాలు మరియు విలువలు రాజ్యాంగంలోని ఇతర భాగాలలో అంతర్లీనంగా ఉన్నాయి. 42వ సవరణ ద్వారా ఈ పదాలను చేర్చడం ద్వారా, భారతదేశం యొక్క సామాజిక-రాజకీయ ఆదర్శాలను మరింత స్పష్టంగా, అధికారికంగా ప్రకటించారు.
‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలను చేర్చడం వెనుక కారణాలు
ఇందిరా గాంధీ ‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలను రాజ్యాంగ ప్రవేశికలో చేర్చడం వెనుక అనేక రాజకీయ కారణాలు ఉన్నాయి. ఇది 1976లో అత్యవసర పరిస్థితి (ఏమర్జెన్సీ) సమయంలో 42వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా జరిగింది. ప్రధాన రాజకీయ కారణాలు: అధికారాన్ని కేంద్రీకరించడం మరియు పార్లమెంటు ఆధిపత్యాన్ని స్థాపించడం: అత్యవసర పరిస్థితి సమయంలో, ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వం తన అధికారాన్ని బలోపేతం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించింది. 42వ సవరణ ద్వారా, న్యాయవ్యవస్థ యొక్క అధికారాలను తగ్గించి, పార్లమెంటుకు (ప్రభుత్వానికి) అపరిమితమైన అధికారాన్ని కల్పించే ప్రయత్నం జరిగింది.
ప్రవేశికలో ఈ పదాలను చేర్చడం ద్వారా, ప్రభుత్వం తన విధానాలకు ఒక రాజ్యాంగపరమైన పునాదిని కల్పించాలనుకుంది సామాజిక మరియు ఆర్థిక లక్ష్యాలను నొక్కి చెప్పడం: ‘సోషలిస్ట్’ పదాన్ని చేర్చడం ద్వారా, ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వం పేదరిక నిర్మూలన (గరీబీ హటావో) మరియు సామాజిక న్యాయం పట్ల తన నిబద్ధతను నొక్కి చెప్పాలనుకుంది. ఇది ఆమె రాజకీయ విధానాలకు అనుగుణంగా ఉంది.
లౌకికవాదాన్ని పునరుద్ఘాటించడం: ‘సెక్యులర్’ పదాన్ని చేర్చడం ద్వారా, భారతదేశం యొక్క మత తటస్థత మరియు అన్ని మతాల పట్ల సమాన గౌరవాన్ని పునరుద్ఘాటించారు. రాజ్యాంగంలో మత స్వేచ్ఛకు సంబంధించిన నిబంధనలు ఉన్నప్పటికీ, ఈ పదాన్ని ప్రవేశికలో చేర్చడం ద్వారా లౌకికవాదం అనేది భారత రాజ్యాంగం యొక్క ప్రాథమిక లక్షణాలలో ఒకటిగా స్పష్టంగా ప్రకటించబడింది.
రాజకీయ ప్రత్యర్థులను బలహీనపరచడం: అత్యవసర పరిస్థితి సమయంలో, ఇందిరా గాంధీ తన రాజకీయ ప్రత్యర్థులను అణచివేయడానికి మరియు తన పాలనను బలోపేతం చేసుకోవడానికి అనేక చర్యలు తీసుకున్నారు. ఈ సవరణలు ఆమె రాజకీయ ఎజెండాకు మద్దతుగా నిలిచాయి మరియు ఆమె ప్రభుత్వానికి విస్తృత అధికారాలను కల్పించాయి. రాజ్యాంగ నిర్మాతల ఆశయాలను అధికారికంగా ప్రకటించడం: రాజ్యాంగ నిర్మాతలు ‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలను ప్రవేశికలో చేర్చకపోయినప్పటికీ, ఈ ఆదర్శాలు రాజ్యాంగంలోని ఆదేశిక సూత్రాలు మరియు ప్రాథమిక హక్కులలో అంతర్లీనంగా ఉన్నాయి.
ఈ పదాలను చేర్చడం ద్వారా, ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వం రాజ్యాంగ నిర్మాతల ఆశయాలను మరింత స్పష్టంగా మరియు అధికారికంగా ప్రకటించినట్లు అయింది.అయితే, ఈ సవరణలు అత్యవసర పరిస్థితి సమయంలో, ప్రజాస్వామ్య హక్కులు పరిమితం చేయబడినప్పుడు జరిగాయన్నది గమనార్హం.
‘సోషలిస్ట్’ (సామ్యవాద) మరియు ‘సెక్యులర్’ (లౌకిక) అనే పదాలను తొలగించాలనే వాదన సరైనదేనా?
‘సోషలిస్ట్’ (సామ్యవాద) మరియు ‘సెక్యులర్’ (లౌకిక) అనే పదాలను తొలగించాలనే వాదన ఈ మధ్య, ఇంకా స్పష్టంగా చెప్పాలంటే మోడీ ప్రధాని అయిన దగ్గర నుండి ఆర్.ఎస్.ఎస్. చర్చకు తెస్తున్నది. విచిత్రమేంటే మొరార్జీ దేశాయ్ హయాంలో జనసంఘ్ పార్టీగా, ఆ ప్రభుత్వంలో భాగస్వామ్యం అయినపుడు గానీ, 11 సం ల వాజపేయి ప్రధాని గా ఉన్నపుడు గానీ, ఈ డిమాండ్ ఆర్.ఎస్.ఎస్. లేవనెత్తలేదు.
ఈ పదాలను తొలగించాలని వాదించే వారు తమ వాదనను సమర్థించుకోడానికి చేసే వాదన ఏమిటి? రాజ్యాంగ నిర్మాతలు ఈ పదాలను ప్రవేశికలో చేర్చలేదు. 1976లో అత్యవసర పరిస్థితి (Emergency) సమయంలో, 42వ సవరణ ద్వారా ఈ పదాలను చేర్చారు. ఇది రాజ్యాంగం యొక్క మూల స్ఫూర్తికి విరుద్ధమని, అప్పటి పాలకుల రాజకీయ ఎజెండాను ప్రతిబింబిస్తుందని ఆర్.ఎస్.ఎస్. వాదన.
‘సోషలిస్ట్’ అనే పదం ప్రభుత్వంపై సామాజిక సంక్షేమం మరియు ఆర్థిక సమానత్వం కోసం అనవసరమైన భారాన్ని మోపుతుందని, మార్కెట్ ఆధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఆటంకం కలిగిస్తుందని కొందరు ఆర్థికవేత్తలు మరియు వ్యాపార అనుకూల వర్గాలు చేసే వాదన కూడా ఆర్.ఎస్.ఎస్. చేస్తున్నది.
భారతదేశంలో ‘సెక్యులర్’ అనే పదానికి పాశ్చాత్య దేశాల మాదిరిగా మతానికి మరియు రాజ్యానికి మధ్య సంపూర్ణ విభజన అనే అర్థం లేదని, ఇది ‘సర్వ ధర్మ సమ భావ’ (అన్ని మతాల పట్ల సమాన గౌరవం) అనే భారతీయ భావనకు భిన్నంగా ఉందని ఆర్.ఎస్.ఎస్. వితండ వాదన చేస్తున్నది.
‘సోషలిస్ట్’ అనే పదం ప్రభుత్వ నియంత్రణను పెంచి, వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛను మరియు ఆస్తి హక్కులను పరిమితం చేస్తుందనే పెట్టుబడిదారుల వాదనను కూడా ఆర్.ఎస్.ఎస్. తలకెత్తుకుంది.
ఈ పదాలను తొలగించరాదు అని వాదించే వారి అభిప్రాయాలు చాలా స్పష్టంగా ఉన్నాయి. ‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలు భారతదేశం యొక్క ప్రత్యేకమైన గుర్తింపును మరియు దాని సామాజిక-రాజకీయ విలువలైన సామాజిక న్యాయం, సమానత్వం, మత సామరస్యాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి.
ఈ పదాలు దేశ భవిష్యత్తు దిశకు మార్గదర్శకంగా నిలుచాయి, నిలుస్తున్నాయి..’సోషలిస్ట్’ పదం సామాజిక, ఆర్థిక అసమానతలను తగ్గించి, అణగారిన వర్గాల సంక్షేమానికి కట్టుబడి ఉండాలనే రాజ్యాంగం యొక్క ఆశయాన్ని నొక్కి చెబుతుంది. ఇది సంక్షేమ పథకాలకు మరియు సమానత్వ ఆధారిత విధానాలకు ఒక బలమైన పునాదిని ఇస్తుంది. ‘సెక్యులర్’ పదం మతపరమైన విభేదాలు ఉన్నప్పటికీ, భారతదేశం ఒక లౌకిక రాజ్యంగా కొనసాగుతుందని మరియు రాజ్యం ఏ మతానికి పక్షపాతం చూపదని స్పష్టం చేస్తుంది.
ఇది మత సామరస్యాన్ని కాపాడటానికి మరియు మైనారిటీల హక్కులను పరిరక్షించడానికి చాలా అవసరం. ఈ పదాలను రాజ్యాంగ నిర్మాతలు ఆరంభంలో చేర్చనప్పటికీ, వారి ఆలోచనలు మరియు ఆదేశిక సూత్రాలు సామ్యవాద మరియు లౌకిక ఆదర్శాలను ప్రతిబింబించాయి. ఈ పదాలను ప్రవేశికలో చేర్చడం ద్వారా ఆ ఆదర్శాలకు మరింత స్పష్టత మరియు ప్రాముఖ్యత లభించాయి.
ఈ పదాలను ఇప్పుడు తొలగించడం వల్ల దేశంలోని మతపరమైన మరియు సామాజిక సమూహాల మధ్య అపనమ్మకం పెరిగి, దేశ సమగ్రతకు విఘాతం కలగుతుంది. కేశవానంద భారతి కేసులో సుప్రీంకోర్టు తీర్పు ప్రకారం, రాజ్యాంగ ప్రవేశిక రాజ్యాంగంలో అంతర్భాగం మరియు దానిలోని ప్రాథమిక లక్షణాలను పార్లమెంటు మార్చకూడదని సుప్రీంకోర్టు చాలా స్పష్టంగా తీర్పు చెప్పింది.
‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలను తొలగించాలని దాఖలైన పిటిషన్లపై సుప్రీంకోర్టు స్పష్టమైన తీర్పు.
‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ అనే పదాలను రాజ్యాంగ ప్రవేశిక నుండి తొలగించాలని దాఖలైన పిటిషన్లపై సుప్రీంకోర్టు ఇటీవల విచారణ జరిపి, వాటిని తోసిపుచ్చింది. మాజీ రాజ్యసభ ఎంపీ సుబ్రమణ్యస్వామి, న్యాయవాదులు విష్ణుశంకర్ జైన్, అశ్వినీ కుమార్ ఉపాధ్యాయ్, బలరాం సింగ్ వంటి వారు ఈ అంశంపై దాఖలు చేసిన పిటిషన్లను సుప్రీంకోర్టు కొట్టివేసింది. రాజ్యాంగాన్ని, ప్రవేశికను సవరించే అధికారం పార్లమెంటుకు ఆర్టికల్ 368 ప్రకారం ఉందని సుప్రీంకోర్టు స్పష్టం చేసింది.
అయితే రాజ్యాంగం మౌలిక స్వభావానికి భిన్నంగా ఉండకూడదని సుప్రీంకోర్టు స్పష్టంగా పేర్కొంది. భారతదేశంలో ‘సోషలిజం’ అంటే అందరికీ సమాన అవకాశాలు కల్పించడం, సమానత్వాన్ని ప్రతిబింబించడం అని సుప్రీంకోర్టు పేర్కొంది. పాశ్చాత్య భావనలో దీనికి భిన్నమైన అర్థాలు ఉన్నప్పటికీ, భారతీయ సందర్భంలో దీనిని భిన్నంగా చూడాలని అభిప్రాయపడింది. ఇది సంక్షేమ రాజ్య లక్ష్యాన్ని సూచిస్తుందని కూడా పేర్కొంది.
‘సెక్యులరిజం’ భారత రాజ్యాంగం యొక్క ప్రాథమిక నిర్మాణం (బేసిక్ స్ట్రక్చర్)లో అంతర్భాగమని సుప్రీంకోర్టు పునరుద్ఘాటించింది. 1994 నాటి ఎస్.ఆర్. బొమ్మై కేసులో కూడా ఇదే విషయాన్ని స్పష్టం చేసిందని గుర్తు చేసింది. రాజ్యాంగంలోని సమానత్వ హక్కు, సౌభ్రాతృత్వం అనే పదాలు లౌకికవాదానికి స్పష్టమైన సూచననిస్తాయని పేర్కొంది.
1976లో అత్యవసర పరిస్థితి సమయంలో ఈ పదాలను చేర్చడాన్ని పిటిషనర్లు ప్రశ్నించగా, చాలా సంవత్సరాల తర్వాత ఈ అంశాన్ని ఇప్పుడు ఎందుకు లేవనెత్తారని కోర్టు ప్రశ్నించింది. అప్పటి పార్లమెంటు చేసిన అన్ని చర్యలు చెల్లవు అని చెప్పలేమని వ్యాఖ్యానించింది. పిటిషనర్లు చేసిన వాదనలలో లోపాలు స్పష్టంగా ఉన్నందున, ఈ పిటిషన్లపై వివరంగా విచారణ చేయాల్సిన అవసరం లేదని ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్ సంజీవ్ ఖన్నా పేర్కొన్నారు.
మొత్తంగా, సుప్రీంకోర్టు ‘సోషలిస్ట్’ మరియు ‘సెక్యులర్’ పదాలు రాజ్యాంగంలో కొనసాగడాన్ని సమర్థించింది. ఈ పదాలు భారత రాజ్యాంగం యొక్క ప్రాథమిక లక్షణాలను, దేశం యొక్క ఆదర్శాలను ప్రతిబింబిస్తాయని తీర్పులో స్పష్టం చేసింది
